توضیح مختصر درباره  Mediaplayer استفاده شده در اینجا
انجمن مطالعات تاریخ شفاهی ایران (برلین)
www.iranianoralhistory.de
باز پخش این فیلم ها بدون اجازه انجمن مطالعات تاریخ شفاهی ایران (برلین) مجاز نمی باشد
نگاهی به داستان 40 ساله انرژی اتمی در ایران
از درون  خاطرات دکتر اکبر اعتماد اولین رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در گفتگو با دکتر حمید
احمدی
( به مناسبت 40 مین سال تاسیس سازمان انرژی اتمی ایران )
 
این فیلم گفتگو شامل 7 بخش است.
شرح این 7 بخش فیلم گفتگو به ترتیب زیر است :

بخش 1:
چگونگی تأسیس سازمان انرژی اتمی ایران؛ متن اول فرمان محمد رضا شاه در تاریخ 8 اسفند 1352 و متن دوم فرمان در 29 مرداد 1353 در خصوص ایجاد این سازمان و نیز وظایف سازمان انرژی اتمی ایران که عبارت بود از: برنامه توسعه صنعتی کشاورزی مملکت و ایجاد کارخانه های برق اتمی؛ پرسش حمید احمدی از اکبر اعتماد مبتنی بر اینکه: پشت فکر شاه از ایجاد سازمان انرژی اتمی واقعاً به دنبال وظایف مطروحه در آن فرمان بوده یا اینکه از جمله استفاده از تکنولوژی هسته ای در ساختن بمب اتم بوده است؟ پاسخ تفصیلی دکتر اکبر اعتماد به  این پرسش

بخش 2:
شرح گفتگوهای دکتر اکبر اعتماد با شاه یک روز در هفته به مدت شش ماه به منظور آشنا ساختن او درباره کلیاتی از تکنولوژی هسته ای؛ ایجاد تکنولوژی غنی سازی اورانیوم بوسیله اشعه لیزر پرقدرت که از طریق مرکز اتمی دانشگاه تهران ساخته می شد؛ بودجه سالانه هزینه های سازمان انرژی اتمی ایران مشمول قانون محاسبات عمومی کشور نبود و سالانه حدود 3 میلیارد دلار به آن اختصاص داده شده بود؛ سیاست انرژی اتمی در سال های اول بعد از انقلاب و ادامه فعالیت در این زمینه پس از پایان جنگ ایران و عراق که در آغاز دوره ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی [از سال 1368 خورشیدی] از سر گرفته شد؛ شرح دیدارهای متعدد نمایندگانی از جمهوری اسلامی در سوئیس با دکتر اعتماد

بخش 3:
درباره نسل دوم و سوم متخصصان ایرانی که در جمهوری اسلامی در زمینه انرژی هسته ای فعالیت می‌کنند؛ سیاست تکنولوژی هسته ای کشورهای آلمان و ژاپن و هند و پاکستان و اسرائیل؛ تکنولوژی آب سنگین و غنی سازی اورانیوم و ساخت سلاح هسته ای؛ چرا کشورهایی مانند هند و پاکستان هیچگاه نتوانستند از انرژی هسته ای در امر تولید برق و توسعه کشاورزی بهره مند شوند؛ جنبش عمومی مردم ایران در سال 1357 و سرگذشت سازمان انرژی اتمی ایران؛ دیدار در آخرین ماه قبل از انقلاب بهمن 1357 با سپهبد علوی کیا جانشین سابق ساواک و تحلیل او از رخدادهای آن دوره

بخش 4:
مناسبات دولت امیرعباس هویدا و جمشید آموزگار با مسائل سازمان انرژی اتمی ایران؛ بحث و بازتاب دو دیدگاه (اکبر اعتماد و حمید احمدی) در نگاه به نقش شاه در مدیریت ساختار حاکم؛ گفتگو با ژیسکاردستن رئیس جمهور فرانسه در سال 1355 در رابطه با سیاست دولت فرانسه و درخواست او از شاه و توافق شاه با امضاء قرارداد ایران با فرانسه برای تولید دو نیروگاه هسته ای در دارخوئین در ایران؛ گفتگو با شاه بعد از گفتگو با هویدا و ژیسکاردستن در همان روز و اعلام عدم آمادگی سازمان انرژی اتمی ایران برای امضاء آن قرارداد؛ قرارداد با فرانسه برای تولید 900 مگاوات برق در هر نیروگاه بوده است و هزینه مطروحه در آن قرارداد بالغ بر 3 میلیارد دلار بوده؛ سازمان انرژی اتمی ایران در آن زمان حدود پنج هزار کارمند داشت.

بخش 5:
ابعاد سیاست انرژی اتمی در ایران و نیز سیاست انرژی اتمی در کشورهای دیگری که در زمینه تولید انرژی اتمی فعالیت می کنند؛ چگونه فرانسه در برابر آمریکا برای حفظ استقلال سیاست انرژی اتمی خود ایستاد؛ برخورد دولت فرانسه با دولت ایران بگونه ای بود  که می خواستند این قرارداد  را تحمیل و ما آنرا امضاء کنیم. بگونه ای که هر وقت هر کاری می خواهند بکنند یعنی در واقع دستشان باز باشد؛ شرح گفتگوی اکبر اعتماد با شاه در خصوص نادرست بودن امضاء این قرارداد؛ شاه گفت که ژیسکاردستن خواهش کرده که در این سفرش به ایران می خواهد با امضاء این قرارداد دستآوردی برای فرانسه داشته باشد؛ عکسی از دیدار شاه و هیئت همراه از نیروگاه اتمی فرانسه در تابستان 1353؛ قرارداد یاد شده یکسال بعد از آن تقاضای ژیسکاردستن یعنی د ر سال 1354 امضاء شد و این بار مبلغی حدود 5 میلیارد فرانک فرانسه کاهش دادیم یعنی در عمل آنرا از رقم 14 میلیارد فرانک فرانسه به رقم 9 میلیارد پایین آوردیم؛ بحث و گفتگو بین اکبر اعتماد و حمید احمدی در زمینه شیوه تصمیم گیری شاه و اطرافیان در حکومت.

بخش 6:
مبلغ قرارداد ایجاد نیروگاه اتمی بوشهر با آلمان بالغ بر 3 میلیارد دلار بود؛ در اواخر تابستان سال 1357 تجهیزات مربوط به این نیروگاه توسط حدود 40 کشتی وارد خلیج فارس شد ولی دولت آلمان تصمیم به عدم تخلیه تجهیزات مربوطه گرفت و کشتی ها برگشتند؛ بعد از انقلاب بهمن 1357 ، دولت آلمان اجازه صادرات تجهیزات اتمی از سوی شرکت زیمنس به ایران را نداد؛ بعداً در دوره ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی برای تکمیل نیروگاه بوشهر در سال 1374 به سراغ دولت روسیه رفتند؛ سیاست دولت روسیه در رابطه با تکمیل نیروگاه اتمی بوشهر؛ اگر روزی نیروگاه اتمی بوشهر تکمیل شود و ً به مرحله تولید برق برسد، میزان برق تولیدی آن حدود %2 کل تولید برق در ایران است. نقد حمید احمدی به سیاست های انرژی اتمی هر دو رژیم که منتهی به هزینه های سرسام آور و به زیان منافع ملی ایران برباد رفت یعنی از مقطع صدور فرمان شاه در 29 مرداد 1353 تا مقطع انتشار این خاطرات در آستانه 40 سالگی تاسیس سازمان انرژی اتمی ایران.

بخش 7:
سوء استفاده های مقامات برای شرکت در امور و اخذ کمیسیون به عنوان مثال کسانی مانند ارتشبد خاتم و فرمانده وقت نیروی هوایی ایران و شوهر خواهر محمدرضا شاه و نیز ارتشبد فردوست رئیس سازمان بازرسی شاهنشاهی وقت؛ گفتگو همراه با بحث و آخرین عبارات رد و بدل شده در پایان گفتگو پس از ضبط 13 ساعت خاطرات صوتی تصویری

اکبر اعتماد
تولد: 1310 خورشیدی/ همدان

پیشینه فعالیت:
-سازمان دانش آموزان حزب توده ایران (1331-1329)
-رئیس بخش حفاظت راکتورها در انستیتو فدرال تحقیقات راکتور در Wuerenlingen در سوئیس (1342)
-مشاور طرح ساختمان راکتور اتمی در دانشگاه تهران (1345-1344)
-معاون علمی و تحقیقاتی وزارت علوم و آموزش عالی (1348-1347)
-رئیس دانشگاه بوعلی سینا (همدان)، (1353-1351)
-رئیس سازمان انرژی اتمی ایران (1357-1353)
-کارشناس و مدیر مؤسسه ""Energium لوکزامبورگ و پاریس (1368-1362)
-تحصیلات: دکتر فیزیک هسته ای از دانشگاه لوزان، سوئیس (1342)
-مهاجرت سیاسی: از سال 1358 در فرانسه







زبان مصاحبه: فارسی
محدودیت انتشار مصاحبه: ندارد
محل مصاحبه: فرانسه / پاریس
تاریخ مصاحبه: 138
8
مدت زمان مصاحبه: 13 ساعت فیلم ویدیوئی
مصاحبه کننده: حمید احمدی